Tham dự hội thảo có đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ, đại diện các Bộ, ngành, Hiệp hội, Viện trường và các doanh nghiệp.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết: Một trong những nội dung quan trọng hiện nay là yêu cầu bổ sung các quy chuẩn về truy xuất nguồn gốc chặt chẽ đối với sản phẩm sữa. Đây là chỉ đạo của Chính phủ, được xây dựng trên cơ sở tiếp thu đề xuất của Bộ Công an sau quá trình điều tra, xử lý một số vụ việc vi phạm liên quan thời gian gần đây.

So với QCVN 5-1:2010/BYT, dự thảo đã mở rộng và chi tiết hóa phân loại sữa dạng lỏng như sau: nhóm sữa tươi (sữa tươi nguyên chất thanh trùng/tiệt trùng, sữa tươi thanh trùng/tiệt trùng, sữa tươi tách béo thanh trùng/tiệt trùng), sữa hoàn nguyên, sữa hỗn hợp, nhóm sữa cô đặc và sữa đặc có đường (sữa cô đặc, sữa đặc có đường, sữa gầy cô đặc bổ sung chất béo thực vật, sữa gầy đặc có đường bổ sung chất béo thực vật).

Ban soạn thảo đã có kế hoạch xây dựng và ban hành các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm sữa dạng lỏng, tập trung vào hai nội dung trọng tâm chính: quy định kỹ thuật và quy định quản lý.

Về kỹ thuật, dự thảo quy chuẩn quy định rõ ràng yêu cầu đối với nguyên liệu sử dụng trong sản xuất sữa dạng lỏng. Cụ thể, sữa tươi nguyên liệu, sữa bột và các thành phần khác phải tuân thủ quy chuẩn hiện hành, có nguồn gốc rõ ràng và truy xuất được trong toàn bộ chuỗi sản xuất – phân phối. Đối với sản phẩm, các chỉ tiêu lý – hóa cơ bản như hàm lượng protein, chất béo, chất khô và tỷ trọng được quy định chi tiết, đồng thời được xây dựng trên cơ sở so sánh với hệ thống tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm Trung Quốc, châu Âu và New Zealand. Đây là cơ sở để đảm bảo tính hài hòa trong thương mại, tránh tạo ra rào cản kỹ thuật và khẳng định uy tín của sản phẩm sữa Việt Nam trên thị trường.

Giới hạn an toàn về hóa chất và vi sinh vật tiếp tục được duy trì theo QCVN 8-2:2011/BYT, QCVN 5-1:2010/BYT và các quy định Việt Nam hiện hành, tập trung vào các chỉ tiêu quan trọng như kim loại nặng, độc tố vi nấm, melamin và vi sinh vật gây hại. Việc sử dụng phụ gia trong sản xuất chỉ được phép theo đúng danh mục do Bộ Y tế ban hành. Bên cạnh đó, dự thảo quy chuẩn cũng quy định cụ thể phương pháp lấy mẫu và phương pháp thử cho từng nhóm chỉ tiêu, nhằm bảo đảm kết quả kiểm nghiệm thống nhất, khách quan và có độ tin cậy cao. Về ghi nhãn, dự thảo yêu cầu thể hiện rõ bản chất của sản phẩm, trong đó cụm từ “SỮA HOÀN NGUYÊN” và “SỮA HỖN HỢP” bắt buộc phải in hoa, với kích thước chữ đủ lớn để tránh gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Về quản lý, dự thảo nêu rõ tất cả sản phẩm sữa dạng lỏng lưu hành trên thị trường Việt Nam phải được tự công bố phù hợp quy chuẩn và bảo đảm khả năng truy xuất nguồn gốc. Đây là cơ chế nhằm nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp, đồng thời tạo thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước. Các sản phẩm và nhãn mác đã được công bố theo quy chuẩn cũ sẽ có thời gian chuyển tiếp tối đa 6 tháng kể từ ngày quy chuẩn mới có hiệu lực để doanh nghiệp chủ động điều chỉnh, tránh gây gián đoạn sản xuất – kinh doanh. Đối với những sản phẩm có bổ sung vi chất dinh dưỡng hoặc thành phần có công dụng đặc biệt, dự thảo yêu cầu phải có nghiên cứu lâm sàng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước khi đưa ra thị trường, nhằm bảo đảm an toàn và tính minh bạch. Việc triển khai và tổ chức thực hiện quy chuẩn này sẽ do Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) chủ trì, phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan, bảo đảm tính đồng bộ và khả thi trong thực tiễn.

Đối tượng áp dụng là các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu sữa dạng lỏng tại Việt Nam. Quy chuẩn được xây dựng trên nguyên tắc bảo đảm an toàn sức khỏe, phù hợp thực tiễn, thống nhất với pháp luật trong nước, hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế và cập nhật theo khuyến cáo của Tổ chức Nông lương quốc tế (FAO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Uỷ ban Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (CODEX). 

Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng đã tích cực thảo luận, đóng góp ý kiến nhằm hoàn thiện dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm sữa dạng lỏng.

Hội thảo đã ghi nhận tổng cộng 12 ý kiến đóng góp, trong đó có 8 ý kiến từ phía doanh nghiệp và 4 ý kiến từ các hiệp hội ngành hàng. Nhiều ý kiến tập trung vào những khó khăn khi áp dụng quy định về ghi nhãn, cách hiểu về khái niệm “sữa hoàn nguyên”, “sữa hỗn hợp” cũng như một số nội dung kỹ thuật khác.

Ghi nhận phản ánh từ doanh nghiệp, ông Nguyễn Mạnh Đạt khẳng định các vấn đề sẽ được tiếp thu, cập nhật và có sự giải đáp từ các chuyên gia trong quá trình hoàn thiện quy chuẩn. "Theo nguyên tắc, sản phẩm đã qua xử lý nhiệt thì không thể coi là sữa tươi. Tuy nhiên, việc duy trì phân loại ‘sữa tươi thanh trùng, tiệt trùng’ vẫn cần thiết để phân định rõ các dòng sản phẩm, đúng với mục tiêu chính của quy chuẩn. Bên cạnh đó, chúng ta không thể khẳng định sản phẩm là sữa tươi chỉ bằng các phương pháp kiểm nghiệm hiện nay, vì vậy cần có cơ chế truy xuất nguồn gốc và cam kết từ phía doanh nghiệp".

Ông Đạt cũng cho biết, với các sản phẩm đạt chứng nhận hữu cơ (organic), VietGAP thì việc truy xuất nguồn gốc là bắt buộc, trong khi các sản phẩm khác hiện mới dừng ở mức yêu cầu, chưa phải quy định bắt buộc.

Phát biểu kết luận buổi hội thảo, ông Nguyễn Việt Tấn, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cho biết: Sau khi tiếp thu các ý kiến tại hội thảo ngày hôm nay, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát, bổ sung thông tin và dự kiến tổ chức hội thảo tiếp theo tại thành phố Hồ Chí Minh để ghi nhận thêm góp ý.

Bộ Công Thương mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Bộ Công Thương trong quá trình hoàn thiện dự thảo quy chuẩn.

"Việc cập nhật quy chuẩn kỹ thuật về sữa và sản phẩm sữa nói chung, đặc biệt là các sản phẩm sữa dạng lỏng đang đặt ra yêu cầu cấp bách. Các thông tin trong quy chuẩn phải đảm bảo minh bạch, đáp ứng nhu cầu bảo vệ sức khỏe toàn dân, đồng thời bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tăng cường hiệu quả quản lý và kiểm tra chất lượng an toàn thực phẩm. Quy chuẩn mới cũng cần hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, phù hợp với tiến bộ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp và xu hướng tiêu dùng trong nước cũng như quốc tế", ông Nguyễn Việt Tấn khẳng định.