Phát biểu khai mạc buổi nghiệm thu, GS.TS Hoàng Đình Hòa, Chủ tịch Hội đồng, nhấn mạnh đây là một đề tài có phạm vi nghiên cứu rất rộng và phức tạp, bao quát hầu hết nhóm sản phẩm thực phẩm do Bộ Công Thương quản lý. Ông cho biết việc rà soát, đối chiếu các tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam với hệ thống của Mỹ, EU, Trung Quốc và Úc là cần thiết để tiệm cận thông lệ quốc tế, song phải được thực hiện trên cơ sở phù hợp với trình độ công nghệ, năng lực kiểm nghiệm và tập quán tiêu dùng trong nước. 

Theo báo cáo tóm tắt, nhiệm vụ tập trung đánh giá toàn diện hệ thống các quy chuẩn (QCVN), tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hiện hành đối với nhóm sản phẩm thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương, gồm: rượu, bia, nước giải khát, sữa và các sản phẩm từ sữa, dầu thực vật, tinh bột, bánh kẹo... Nhóm nghiên cứu đã so sánh, đối chiếu chi tiết với quy định của Ủy ban Codex, Châu Âu, Trung Quốc và Malaysia, qua đó xác định mức độ tương thích, các điểm khác biệt và những nội dung cần cập nhật.

Đề tài cũng tiến hành khảo sát 15 doanh nghiệp sản xuất và phân tích 785 chỉ tiêu an toàn thực phẩm từ mẫu dầu thực vật thu được. Kết quả cho thấy hệ thống QCVN, TCVN hiện nay đã đạt được bước tiến đáng kể trong việc hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, song vẫn còn tồn tại những khoảng trống - đặc biệt là thiếu quy định đối với các chất ô nhiễm mới như dioxin, 3-MCPD, glycidyl este, PAHs, chất béo chuyển hóa (trans fat) hay một số nhóm sản phẩm phổ biến chưa có tiêu chuẩn riêng, như các sản phẩm từ bột nhào (bún, phở, miến...).

Từ đó, nhóm nghiên cứu đề xuất xây dựng cơ chế rà soát định kỳ đối với toàn bộ hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn của ngành; bổ sung các chỉ tiêu an toàn và kỹ thuật phù hợp với Codex và EU; đồng thời xây dựng quy chuẩn riêng cho dầu thực vật tinh luyện, nhóm sản phẩm bột - tinh bột, sản phẩm sữa lên men và đồ uống không cồn mới.

Trong phần phản biện, các chuyên gia và thành viên Hội đồng ghi nhận nỗ lực của nhóm nghiên cứu trong việc rà soát, tổng hợp và đối chiếu hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương với các tiêu chuẩn quốc tế. ThS. Lê Thành Hưng (Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam) - Ủy viên phản biện 1 đánh giá nhiệm vụ có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ công tác quản lý nhà nước của Bộ Công Thương, góp phần rà soát, cập nhật hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn thực phẩm theo tiến bộ khoa học và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý một số điểm cần hoàn thiện, như sự thiếu nhất quán giữa báo cáo tổng hợp và báo cáo tóm tắt, lỗi hình thức và cách dùng thuật ngữ chưa đồng bộ. Về nội dung, ThS. Hưng đề nghị làm rõ cơ sở lựa chọn nhóm sản phẩm dầu thực vật để lấy mẫu phân tích, bổ sung kết quả xử lý phiếu khảo sát và phân biệt rõ các chỉ tiêu chất lượng với chỉ tiêu an toàn thực phẩm theo quy định quốc tế. Ông cũng góp ý chỉnh sửa cách diễn đạt phần so sánh tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính chính xác và dễ hiểu, đồng thời hoàn thiện phần kết luận - kiến nghị để thể hiện rõ hơn các kết quả nghiên cứu.

PGS.TS Nguyễn Minh Tú (Đại học Bách Khoa) - Ủy viên phản biện 2 cũng bày tỏ sự đồng tình với ý kiến của phản biện 1 và đánh giá cao nỗ lực của nhóm thực hiện trong việc triển khai một đề tài có khối lượng công việc lớn và tính đặc thù cao. Bà nhận định đây là một nghiên cứu có giá trị nền tảng, mang tính định hướng cho các đề tài tương tự và có thể trở thành tài liệu tham khảo quan trọng trong quá trình xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn của ngành Công Thương sau này. Bên cạnh việc ghi nhận kết quả đạt được, bà góp ý nhóm nghiên cứu cần mở rộng phần tổng quan, bổ sung các quy định pháp lý có liên quan để bảo đảm tính đầy đủ của hệ thống văn bản chi phối hoạt động tiêu chuẩn, quy chuẩn. Bà cũng đề nghị tham khảo thêm quy trình xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành của Ban Tiêu chuẩn để lý giải rõ hơn về cơ sở của một số quy định và phương pháp đang được áp dụng. Ngoài ra, cần bổ sung bảng thống kê danh mục tiêu chuẩn, quy chuẩn theo nhóm sản phẩm gắn với danh mục quản lý của Bộ Công Thương. Cuối cùng, bà đánh giá cao nỗ lực thu thập và xử lý dữ liệu định lượng của nhóm, đồng thời đề nghị cân nhắc lại cách chấm điểm mức độ áp dụng tiêu chuẩn để phản ánh khách quan hơn thực tế triển khai tại doanh nghiệp.

Kết thúc buổi nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng đánh giá việc triển khai nhiệm vụ đảm bảo tính khoa học và thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của một đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng và nhiều nội dung chuyên sâu. Ông nhận định kết quả của đề tài là cơ sở quan trọng để Bộ Công Thương tiếp tục hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn thực phẩm, đồng thời khuyến nghị nhóm nghiên cứu chú trọng hơn đến tính thống nhất trong báo cáo và tăng cường hợp tác với các chuyên gia, đơn vị có kinh nghiệm trong lĩnh vực tiêu chuẩn hóa.

TS. Nguyễn Mạnh Đạt – Chủ nhiệm nhiệm vụ cảm ơn những ý kiến góp ý thẳng thắn, chuyên sâu của Hội đồng, khẳng định sẽ tiếp thu, chỉnh sửa để hoàn thiện báo cáo. Nhóm cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp, hỗ trợ từ các đơn vị chuyên môn trong thời gian tới để rà soát và xây dựng quy chuẩn kỹ thuật thực phẩm. Trên cơ sở thảo luận, Hội đồng thống nhất đánh giá nhiệm vụ đạt yêu cầu.