Chuyến công tác của Đoàn Cục ĐCK có sự tham gia của đại diện Văn phòng Chính phủ, một số Sở Công Thương, cùng với đại diện một số đơn vị thuộc Cục ĐCK và đại diện doanh nghiệp tiêu biểu của tỉnh Cà Mau. Với lịch trình làm việc dày đặc, Đoàn đã tiếp xúc, trao đổi với nhiều tổ chức quan trọng của Pháp: Hiệp hội Doanh nghiệp Pháp – Việt (AB France), Công ty Luật HNB, Công ty ACEM SAS, Cơ quan Phát triển kinh tế Val d’Oise (vùng Paris), Hội Doanh nhân trẻ châu Âu và Station F – Trung tâm đổi mới sáng tạo doanh nghiệp quốc gia lớn nhất của Pháp, nơi được ví như “Thung lũng Silicon giữa lòng Paris”.

Tại mỗi điểm đến, đoàn không chỉ tìm hiểu mô hình hỗ trợ doanh nghiệp của Pháp mà còn chủ động giới thiệu tiềm năng, định hướng hợp tác của Việt Nam trong giai đoạn chuyển đổi xanh – đổi mới sáng tạo đang diễn ra mạnh mẽ. Các cuộc làm việc diễn ra trong không khí cởi mở, thẳng thắn, thể hiện rõ thiện chí hợp tác của cả hai phía.

Một trong những nội dung được đoàn quan tâm sâu sắc là hệ thống chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của Pháp. Trong nhiều năm qua, Pháp xây dựng được một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, vận hành đồng bộ giữa Chính phủ, chính quyền vùng, hiệp hội và các tổ chức tài chính công. Các chính sách này xoay quanh ba trụ cột chính: hỗ trợ tài chính; thúc đẩy đổi mới – chuyển đổi số và chuyển đổi xanh; hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong lĩnh vực tài chính, đoàn đặc biệt đánh giá cao vai trò của BPIfrance – Ngân hàng Đầu tư Công, cơ quan nắm giữ những công cụ tài chính mạnh và linh hoạt nhất dành cho doanh nghiệp Pháp. BPIfrance cung cấp từ vốn vay ưu đãi, bảo lãnh tín dụng cho đến đầu tư vốn cổ phần và các chương trình hỗ trợ đổi mới. Chính mô hình “một tổ chức – nhiều công cụ” này giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tiếp cận nguồn lực một cách thuận lợi, giảm đáng kể rào cản tài chính vốn là điểm nghẽn phổ biến tại nhiều quốc gia đang phát triển.

Song song với nguồn tài chính, Chính phủ Pháp duy trì cơ chế ưu đãi thuế nghiên cứu và phát triển (Crédit Impôt Recherche – CIR), được đánh giá là một trong những chính sách hỗ trợ R&D hiệu quả nhất châu Âu. Nhờ ưu đãi thuế R&D, các doanh nghiệp được khuyến khích mạnh mẽ đầu tư vào nghiên cứu, sáng tạo, từ đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và gia tăng giá trị công nghiệp quốc gia. Đoàn công tác cho rằng đây là kinh nghiệm quý, có thể tham khảo khi Việt Nam đang xây dựng hệ thống chính sách khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong các ngành công nghiệp nền tảng.

Không chỉ hỗ trợ tài chính, Pháp còn tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, hai trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững. Thông qua chương trình France Num, hàng chục nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đã được tiếp cận tư vấn, đào tạo, đánh giá năng lực số hóa. Bên cạnh đó, chương trình phục hồi kinh tế Plan de Relance sau COVID-19 tiếp tục ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các dự án chuyển đổi xanh, nâng cao hiệu quả năng lượng và phát triển sản xuất sạch hơn. Đây là những yếu tố rất sát với mục tiêu chuyển đổi xanh của Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực công thương – nơi đang chịu áp lực lớn từ cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Cũng trong khuôn khổ chuyến công tác, đoàn đã làm việc với Cơ quan Phát triển kinh tế Val d’Oise – đầu mối hỗ trợ doanh nghiệp tại một trong những vùng kinh tế năng động nhất nước Pháp. Tại đây, đại diện khu vực giới thiệu mô hình “hỗ trợ theo vòng đời doanh nghiệp”, từ ươm tạo, phát triển đến mở rộng thị trường và chuyển đổi công nghệ. Các chính sách hỗ trợ của vùng cho thấy vai trò quan trọng của chính quyền địa phương trong việc thúc đẩy phát triển công nghiệp. Đoàn công tác đánh giá đây là kinh nghiệm đáng chú ý cho Việt Nam, khi nhiều địa phương đang nỗ lực xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nhưng thiếu sự liên kết chặt chẽ với các chương trình quốc gia.

Một điểm nhấn quan trọng khác là cuộc gặp gỡ với Hội Doanh nhân trẻ châu Âu. Đây là lực lượng doanh nhân năng động, đa văn hóa, có tiềm năng kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và thị trường EU. Hai bên đã trao đổi nhiều nội dung liên quan đến cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến – chế tạo, thương mại điện tử xuyên biên giới và khởi nghiệp sáng tạo. Những trao đổi này mở ra triển vọng xây dựng các mạng lưới hợp tác giữa địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức trẻ của Pháp trong tương lai.

Chuyến thăm Station F tạo dấu ấn đặc biệt đối với đoàn công tác. Station F hiện là trung tâm đổi mới sáng tạo lớn nhất thế giới, quy tụ hơn 1.000 startup cùng hàng chục chương trình hỗ trợ của các tập đoàn lớn và quỹ đầu tư mạo hiểm. Mô hình “hệ sinh thái mở” của Station F – nơi startup, nhà nghiên cứu và nhà đầu tư trực tiếp tương tác, chia sẻ không gian làm việc và cơ sở hạ tầng dùng chung – tạo ra nguồn năng lượng sáng tạo vô cùng mạnh mẽ. Đây là mô hình mà nhiều quốc gia đang học hỏi, trong đó có Việt Nam, khi xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo cấp quốc gia và khu vực.

Những bài học rút ra từ Station F đặc biệt hữu ích đối với Cục ĐCK trong quá trình xây dựng các mô hình hỗ trợ đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Việc kết hợp giữa không gian làm việc mở, hạ tầng dùng chung hiện đại, cơ chế hỗ trợ tài chính – pháp lý rõ ràng và sự tham gia của các tập đoàn công nghệ lớn giúp tăng tốc quá trình hình thành doanh nghiệp sáng tạo. Đây là hướng đi mà Cục ĐCK đang định hướng thúc đẩy, phù hợp với chiến lược chuyển đổi xanh – đổi mới sáng tạo mà Bộ Công Thương đặt ra.

Nhìn tổng thể, chuyến công tác tại Pháp của Cục ĐCK không chỉ giúp đoàn cập nhật mô hình hỗ trợ doanh nghiệp tiên tiến mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế thực chất, gắn với nhu cầu phát triển của các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam. Trong bối cảnh Chính phủ đang thúc đẩy mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa, những kinh nghiệm từ Pháp sẽ là nguồn tham khảo quan trọng để các cơ quan, địa phương và doanh nghiệp trong nước tiếp tục hoàn thiện chính sách, triển khai các chương trình hỗ trợ hiệu quả hơn.

Chuyến công tác thể hiện tinh thần chủ động hội nhập, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, đồng thời khẳng định quyết tâm của Cục ĐCK trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.