Như thường lệ, đội giành giải cao nhất Cuộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam 2015 sẽ đại diện cho Việt Nam tham dự cuộc thi Robocon khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ABU Robocon 2015) được tổ chức tại Indonesia vào tháng 8/2015.
Những chú rô bốt biết đánh cầu lông
Năm nay, cuộc thi sáng tạo Robocon châu Á – Thái Bình Dương 2015 được tổ chức tại Indonesia, một trong những quốc gia đứng đầu thế giới bộ môn cầu lông nên không quá khó hiểu khi chủ đề được chọn là ROBOMINTON - Robot đánh cầu lông. Đây là đề thi được đánh giá cao về khả năng ứng dụng trong hoạt động giải trí, song cũng là một thách thức không nhỏ đối với các sinh viên yêu công nghệ.
Theo đó, các đội tham gia Robocon 2015 sẽ phải thiết kế chế tạo hai robot đóng vai trò như hai vận động viên, thi đấu đối kháng với các đối thủ khác. Trong trận đấu, mỗi đội sẽ lần lượt phát 6 quả cầu. Nhiệm vụ đối với các robot vận động viên này là thao tác thật chính xác để đưa cầu sang phần sân đối phương và ghi điểm cho đội mình.
Ngoài các quy định của một cuộc thi sáng tạo Robot, các đội chơi sẽ phải tuân thủ chặt chẽ luật thi đấu của bộ môn cầu lông cũng như sử dụng loại vợt theo tiêu chuẩn quốc tế. Với chủ đề đánh cầu lông, cuộc thi năm nay sẽ không còn có hình thức chiến thắng tuyệt đối, mà sự hấp dẫn sẽ nằm trong việc được chứng kiến những đường cầu dài được chuyền qua chuyền lại giữa hai phần sân bởi những chú rô bốt. Cũng vì sự hấp dẫn này, bài toán đặt ra cho các đội thi khó khăn hơn nhiều so với những kỳ Robocon trước. Các robot không chỉ cần có khả năng dò đường, mà còn phải nhận diện được quỹ đạo chuyển động của quả cầu và có cơ chế cử động linh hoạt để dùng vợt đón đỡ. Các robot điều khiển bằng tay cũng hết sức quan trọng, bởi những đường cầu trên sân sẽ diễn ra rất nhanh, đòi hỏi phản ứng nhạy bén và tính chính xác từ cả người điều khiển lẫn cỗ máy cơ khí.
Nhìn tổng thể sẽ thấy sự khác biệt. Có những robot được trang bị chỉ duy nhất một chiếc vợt, nhưng cũng có những robot sở hữu cả 1 dàn vợt. Có robot đánh cầu hất lên, có những robot đánh ngang... Độ chính xác khi đỡ cầu và tính linh động của robot vẫn còn hạn chế ở vòng loại, khiến các trận cầu dường như chỉ dừng lại ở phát cầu, nhiều lắm là đỡ được phát cầu, chưa có những pha trả cầu hấp dẫn mà khán giả mong đợi từ những chú robot.
Mâu thuẫn trong tư duy
Gần đây, cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam 2015 đã có một sự chững lại đáng suy nghĩ. Người ta cho rằng Robocon đã mất dần sức hút. Họ nhớ lại 5 năm trở về trước, robocon có sức hút vô cùng lớn đối với các bạn sinh viên học trong khối trường kỹ thuật. Nhưng ở một vài năm gần đây, dường như sức hút đó đã giảm dần theo thời gian do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khác nhau. Phần lớn sinh viên vẫn có nhiệt huyết tham gia sáng tạo robot thi đấu song lại gặp phải nhiều sự khó khăn như thiếu thốn về nhân lực, cơ sở vật chất, linh kiện, trang thiết bị, cho đến sự chưa chú trọng tạo điều kiện từ phía nhà trường cho sân chơi này. Thêm vào đó là sự chênh lệch khá lớn giữa các đội. Những năm về trước, khi sân chơi robocon mới được tổ chức chủ yếu là các câu lạc bộ sinh viên của các trường chủ động thi đấu với nhau, vì thế việc tương quan giữa tiềm lực các đội cũng được cân bằng. Gần đây, nhiều trường đã đầu tư với quy mô lớn vào các câu lạc bộ robot của mình nên những trường đó bao giờ cũng vượt trội hơn hẳn thậm chí là nắm chắc được phần thắng. Điều đó làm cho sinh viên của những trường khó khăn về mặt kinh phí cảm thấy khó có thể đọ nổi nên họ ngần ngại tham gia. Trên các diễn đàn, đặc biệt là trang mạng xã hội Facebook, nhiều sinh viên của các trường cũng vào than thở về tình trạng của mình. Nguyễn Thái Hải, sinh viên Trường Cao đẳng Công nghiệp xây dựng cho rằng: “Có lẽ các cuộc thi robocon chỉ thật sự hay và hấp dẫn khi nó chỉ là sân chơi do chính các bạn sinh viên thực hiện. Chỉ có như vậy mới có thể đánh giá được thực lực nghiên cứu, chế tạo robot của sinh viên trường đó ra sao chứ không phải đứng đằng sau là các cuộc thi đấu giữa các trường”.
Những trăn trở này của các bạn sinh viên là rất dễ hiểu, song cũng chứa đựng nhiều mâu thuẫn. Cuộc thi nào cũng vậy, nếu như đội nào có sự đầu tư kỹ lưỡng cả về nhân lực lẫn vật chất, tiền của, thì chiến thắng mỉm cười với họ là lẽ đương nhiên. Khi cuộc chơi đã đi dần vào độ sâu, độ chín, đội thiếu chuyên nghiệp sẽ là đội rớt lại. Cho rằng “các cuộc thi robocon chỉ thực sự hay và hấp dẫn khi nó chỉ là sân chơi do chính các bạn sinh viên thực hiện” cũng có nghĩa là bạn chỉ ủng hộ cho sân chơi công nghệ này khi nó còn ở thời kỳ sơ khai, còn khi tiến dần đến chuyên nghiệp, được nhà trường đầu tư, trang bị nhiều hơn thì bạn lại cho rằng sự chênh lệch này “mất đi thực lực”? Và tiếp theo suy nghĩ này là mặc định: kẻ mạnh sẽ chiến thắng.
Ai cũng có thể chiến thắng
Kết quả của cuộc thi Robocon Việt Nam 2015 đã cho thấy những suy nghĩ này không phải lúc nào cũng đúng. Sau bao ngày mong đợi, tối 17/5, tại Nhà thi đấu đa năng TP Cần Thơ, vòng chung kết Robocon đã tìm được nhà vô địch xuất sắc mới là đội FR1 của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên.
Lần đầu tiên trong lịch sử Robocon của Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Hưng Yên có hai đội là FR1 và FIRE WIN đều lọt vào trận chung kết tranh ngôi vô địch. Cả hai đội đều chơi với tâm lý hết sức thoải mái. Mặc dù robot thi đấu thô sơ nhưng khả năng lập trình bằng vi xử lý tốt, FR1 đã đoạt ngôi vô địch và cầm chắc trong tay tấm vé đại diện của Việt Nam tham dự cuộc thi tại Indoneisia tháng 8 tới.
Như vậy là đã rõ, chiến thắng không phải của riêng ai. Đây được đánh giá là kết quả xứng đáng cho các đội tuyển đến từ trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên bởi họ không chỉ đem đến những màn trình diễn thuyết phục trên sân, mà còn chinh phục khán giả bằng những chú robot thô mộc, được tạo nên từ những chất liệu rẻ tiền đậm chất sinh viên. Giải thưởng 50 triệu đồng, cúp của ban tổ chức và giải thưởng của nhà tài trợ chính Toyota Việt Nam đã được trao cho FR1. Họ sẽ đại diện cho Việt Nam tham gia cuộc thi ABU Robocon châu Á - Thái Bình Dương vào tháng 8 tới tại Indonesia.
Thuy Miny