Các Hiệp định thương mại tự do không những tạo ra nhiều cơ hội thuận lợi cho ngành giày dép Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn là động lực thúc đẩy sự đổi mới toàn diện từ nguyên vật liệu, thiết kế, sản xuất đến quản lý chuỗi cung ứng; trong đó nâng cao năng lực thiết kế sản phẩm là một giải pháp thiết thực nhằm giúp các doanh nghiệp tận dụng được những lợi thế về nguồn gốc xuất xứ trong xuất khẩu từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), cũng như gia tăng giá trị xuất khẩu và phát triển bền vững.

TỪ KHÓA: ngành giày dép Việt Nam, hiệp định thương mại tự do, thiết kế sản phẩm.

Việt Nam hiện là nước đứng thứ ba trên thế giới về sản xuất (khoảng 1,4 tỷ đôi/năm) và đứng thứ hai trên thế giới (Theo Lefaso) về xuất khẩu giày dép với khoảng 1,3 tỷ đôi giày/năm các loại sang thị trường các nước, đem lại nguồn thu ngoại tệ lớn cho đất nước. Theo số liệu của Hiệp hội da giày - Túi xách Việt Nam, xuất khẩu của toàn ngành da giày nước ta trong năm 2024 đạt 26,8 tỷ USD, trong đó giày dép đạt 22,5 tỷ USD, tăng 12,9% so với cùng kỳ. Ngành giày dép vẫn tập trung vào các thị trường chính chiếm 97,3% tổng kim ngạch xuất khẩu gồm: Bắc Mỹ - 41,4%, EU - 29,5%, Châu Á - 22,2% [1] với mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% trong năm 2025, hướng tới kim ngạch khoảng 29 tỷ USD. Đến năm 2030, tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép và túi xách của Việt Nam dự kiến đạt 38-40 tỷ USD.

Đáng ghi nhận, ngành da giày nói chung và ngành giày dép đã tận dụng tốt lợi thế của các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết để đẩy mạnh xuất khẩu. Trong 11 tháng năm 2024, xuất khẩu da giày sang thị trường Anh và Bắc Ailen (UKVFTA) tăng mạnh nhất với 20%, đạt trên 1 tỷ USD; đứng thứ 2 là thị trường khối Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) tăng 14%, đạt trên 5,91 tỷ USD; thị trường khối ASEN tăng 8%, đạt trên 575 triệu USD và thị trường khối Hiệp định Đối tác toàn diện Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương CPTPP tăng 7%, đạt trên 3,4 tỷ USD [2].

Xuất khẩu giày dép của Việt Nam bên cạnh những bước tăng trưởng tích cực, tăng tỷ trọng kim ngạch và tiếp cận được các thị trường lớn khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do (CPTPP, EVFTA, UKVFTA,...) cũng phải đối mặt với nhiều thách thức mới do sự dịch chuyển về xu hướng tiêu dùng đối với các sản phẩm giày dép vừa đảm bảo tính tiện dụng, thoải mái, thời trang; thân thiện với môi trường mà vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng tại các thị trường này. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất giày dép Việt Nam phải đầu tư mạnh mẽ vào cải tiến công nghệ sản xuất; sáng tạo, đổi mới và chuyển đổi mạnh mẽ về thiết kế sản phẩm theo hướng thiết kế xanh, thiết kế bền vững nhằm đáp ứng được những yêu cầu mới, ngày càng khắt khe từ phía các thị trường nhập khẩu giày dép của Việt Nam.

Một trong những cơ hội lớn nhất cho ngành giày dép Việt Nam khi tiếp cận các thị trường lớn trên thế giới đến từ các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã tham gia và ký kết (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hiệu lực từ ngày 30/12/2018; Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) hiệu lực từ ngày 01/8/2020; Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA) chính thức có hiệu lực từ ngày 01/5/2021). Đây được xem như những cột mốc quan trọng quan trong quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và các nước thành viên, không chỉ mang lại cơ hội gia tăng xuất khẩu, tiếp cận các thị trường rộng lớn mà còn thúc đẩy quá trình cải cách kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. 

Đối với ngành da giày, các hiệp định thương mại tự do không chỉ mang lại cơ hội gia tăng xuất khẩu mà còn thúc đẩy sự đổi mới, chuyển đổi chuỗi cung ứng và cải thiện chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Xóa bỏ thuế quan giúp giảm chi phí xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm giày dép của Việt Nam. Các thị trường lớn như EU, Nhật Bản, Canada, Mexico và Anh trở thành điểm đến hấp dẫn cho hàng hóa da giày Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Sau khi các FTA có hiệu lực, ngành giày dép Việt Nam đã ghi nhận sự tăng trưởng tích cực trong kim ngạch xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Canada, Mexico, Anh... Lợi thế về thuế quan đã giúp sản phẩm giày dép Việt Nam mở rộng cơ hội tiêu thụ và chiếm lĩnh thị phần lớn trên thị trường các nước, đem lại giá trị gia tăng cao hơn cho sản phẩm.

Lợi thế về thuế quan giúp các sản phẩm giày dép của Việt Nam trở nên cạnh tranh hơn so với các quốc gia (Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh...) chưa tham gia các hiệp định thương mại tự do này. Đồng thời, ưu đãi thuế quan còn giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, gia tăng lợi nhuận và đầu tư vào cải tiến sản phẩm. Điều này mang lại lợi thế cạnh tranh lớn cho các doanh nghiệp da giày Việt Nam không chỉ bởi giảm chi phí đầu vào mà còn gia tăng sức hấp dẫn cho giày dép Việt Nam, mở ra cánh cửa lớn hơn để xâm nhập các thị trường thành viên.

Bên cạnh lợi thế về thuế quan, xu hướng tiêu dùng tại các thị trường lớn (EU, Bắc Mỹ, Anh,...) cũng đang dịch chuyển theo xu hướng sử dụng các sản phẩm giày dép thân thiện với môi trường mà vẫn đảm bảo tính thẩm mĩ, thời trang trong thiết kế, đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, tiêu chuẩn ngày càng cao của thị trường nhập khẩu. Hơn nữa, ngành giày dép Việt Nam cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt tại các thị trường nhập khẩu chính (EU, Anh,...) sản phẩm giày dép của Việt Nam. Các thị trường này đã rất nổi tiếng trong việc sản xuất các sản phẩm giày dép với sự đa dạng cả về vật liệu, công nghệ sản xuất và thiết kế. Đồng nghĩa với việc giày dép Việt Nam không chỉ phải cạnh tranh về giá cả mà còn về chất lượng sản phẩm, tính thẩm mỹ trong thiết kế và tính tiện dụng với rất nhiều đối thủ khác, đặc biệt là các sản phẩm cao cấp và có giá trị gia tăng cao.

Thêm vào đó, sự thay đổi của thị trường với các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng hàng nhập khẩu của các thị trường này ngày càng khắt khe. Điển hình như thị trường EU đã bắt đầu đưa ra các yêu cầu mới (từ quý 2/2024) như thiết kế sinh thái với các thiết kế bền vững trong các sản phẩm xuất khẩu sang EU; hay một loạt các quy định về các sản phẩm sinh thái, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, truy xuất chuỗi cung ứng, các yêu cầu về giảm thiểu phát thải carbon đối với các sản phẩm sản xuất… Các nước khu vực Bắc Âu cũng đã và đang chuẩn bị lộ trình áp dụng “nhãn sinh thái thiên nga Bắc Âu” cho các sản phẩm dệt may và da giày. Yêu cầu về quy tắc xuất xứ trong các FTA đã tạo động lực để ngành công nghiệp phụ trợ phát triển mạnh mẽ hơn. Các doanh nghiệp da giày tích cực tìm kiếm nguồn nguyên liệu trong nước hoặc từ các đối tác thuộc khối các thành viên Hiệp định, từ đó nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe về xuất xứ.

Có thể nói, áp lực cạnh tranh và các yêu cầu khắt khe từ thị trường đã thúc đẩy doanh nghiệp da giày tập trung vào cải tiến thiết kế, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, ứng dụng công nghệ hiện đại và nâng cao tay nghề lao động để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng quốc tế. Đặc biệt, thiết kế phom giày, đế giày và mũ giày trở thành trọng tâm để đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng, từ đó nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Hiện nay, cả nước có khoảng 1.700 doanh nghiệp xuất khẩu giày dép, tập trung ở khu vực miền Đông và Tây Nam Bộ, trong đó doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm hơn 70%, còn lại là một số doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Các doanh nghiệp FDI nắm toàn bộ khâu nghiên cứu, thiết kế, phân phối, là những khâu có giá trị gia tăng cao; vì vậy, doanh nghiệp trong nước thường bị động cả về mẫu mã và nguyên vật liệu. Vốn đầu tư cho công tác nghiên cứu thiết kế sản phẩm rất lớn, cần thời gian lâu dài, cũng như cần đội ngũ nhân sự giỏi và sáng tạo, đáp ứng được thị hiếu người tiêu dùng. 

Các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia không chỉ mở ra cơ hội lớn về thương mại mà còn đặt ra những thách thức mới, đòi hỏi sự chuyển đổi mạnh mẽ về khâu thiết kế của các doanh nghiệp giày dép. Tuy nhiên, để tăng cường hiệu quả tận dụng được các ưu đãi từ các FTA, ngành giày dép không chỉ cần đáp ứng các quy định nghiêm ngặt về quy tắc xuất xứ, mà còn phải đầu tư mạnh vào sáng tạo, đổi mới thiết kế, và cải tiến công nghệ sản xuất [3].

Để tận dụng được những ưu đãi về nguồn gốc xuất xứ trong xuất khẩu cũng như nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và tham gia sâu vào chuỗi giá trị sản phẩm, ngành sản xuất giày dép Việt Nam cần nâng cao khả năng về thiết kế sản phẩm. Thiết kế giày dép đóng vai trò cốt lõi trong ngành sản xuất giày dép, đặc biệt khi Việt Nam hội nhập sâu rộng với thế giới thông qua các hiệp định thương mại tự do. Trong sản xuất và thiết kế giày, phom giày, mũ giày và đế giày những bộ phận quan trọng nhất quyết định hình dáng tổng thể sản phẩm. Để thiết kế những đôi giày vừa đẹp, thời trang, tạo cảm giác thoải mái cho người sử dụng thì nhà thiết kế cần trang bị những kiến thức tổng hợp cơ bản và chuyên sâu, đồng thời bắt kịp với xu hướng phát triển và yêu cầu của thị trường. Hiện nay công tác thiết kế giày tại các doanh nghiệp sản xuất giày có phát triển nhưng chưa thực sự mạnh vì có nhiều mẫu giày sản xuất ra chưa phù hợp với người sử dụng cũng như xu hướng thời trang vì vậy khó được sử dụng và đưa vào sản xuất sản phẩm. Trong bối cảnh hiện nay, thiết kế giày có ý nghĩa quan trọng  trong việc gia tăng giá trị sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh cũng như có tác động mạnh mẽ tới sự phát triển bền vững của ngành giày dép Việt Nam.

Đội ngũ thiết kế giày tại doanh nghiệp giày dép Việt Nam hiện nay còn yếu, chưa được đào tạo bài bản cũng như chưa được trang bị những kiến thức chung nên sản phẩm đầu ra của các doanh nghiệp hầu hết chưa đáp ứng được các tiêu chí và yêu cầu của thị trường trong nước cũng như xuất khẩu [4]. Các đơn hàng xuất khẩu giày dép của Việt Nam hiện nay chủ yếu đến từ các đơn đặt hàng từ nước ngoài với vật liệu, kiểu dáng, thiết kế sẵn được cung cấp bởi các đối tác. Các sản phẩm với thiết kế trong nước hoặc có sự sao chép hoặc chủ động một phần nhưng rất khó xuất khẩu mà chỉ có thể tiêu thụ ở thị trường trong nước. Vì vậy các nhà thiết kế trong lĩnh vực sản xuất giày dép (sản xuất phom giày, đế giày và mũ giày) rất cần được đào tạo bài bản, trang bị những kiến thức cả về cơ bản lẫn chuyên sâu… Trên cơ sở những kiến thức chung đó có thể tạo ra những sản phẩm giày dép phù hợp đáp ứng được nhu cầu của thị trường trong nước, tiến tới xuất khẩu.

Đối với thiết kế giày, các FTA đã mở ra cánh cửa để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận gần hơn với xu hướng thời trang và nhu cầu tiêu dùng đa dạng tại các thị trường lớn trên thế giới. Các thị trường không chỉ yêu cầu cao về tính thẩm mỹ mà còn đề cao yếu tố tiện dụng, cá nhân hóa, và tính bền vững. Điều này buộc các nhà thiết kế giày phải thay đổi tư duy, từ việc sao chép mẫu mã sang phát triển các thiết kế sáng tạo, mang bản sắc riêng và phù hợp với thị hiếu quốc tế. Các nhà thiết kế cũng phải tận dụng công nghệ hiện đại để tối ưu hóa quy trình sáng tạo và đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng. Hơn nữa, việc hợp tác với các thương hiệu lớn tại các nước thành viên thông qua các FTA không chỉ giúp các nhà thiết kế giày học hỏi được các xu hướng mới nhất mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Hơn nữa, các FTA không chỉ thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam đổi mới về sản phẩm mà còn khuyến khích đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt trong lĩnh vực thiết kế. Thiết kế giày, vốn là khâu sản xuất đòi hỏi kỹ thuật cao và sự tỉ mỉ, cần có sự tham gia của những nhà thiết kế được đào tạo bài bản, có khả năng ứng dụng công nghệ và nắm bắt xu hướng quốc tế. Các chương trình đào tạo thiết kế giày không chỉ giúp nâng cao năng lực cho lực lượng lao động mà còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng hệ sinh thái sáng tạo cho ngành da giày. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để ngành da giày Việt Nam tận dụng triệt để các cơ hội từ các FTA, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường thế giới và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Tóm lại, các FTA không chỉ là cơ hội vàng để ngành da giày Việt Nam mở rộng thị trường mà còn là động lực thúc đẩy sự đổi mới toàn diện, từ thiết kế giày đến quản lý chuỗi cung ứng. Những yêu cầu khắt khe về chất lượng, nguồn gốc nguyên liệu và phát triển bền vững không chỉ là thách thức mà còn là động lực để các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và khẳng định vị thế của ngành da giày Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh đó, đào tạo về thiết kế giày đóng vai trò then chốt, giúp các doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các lợi thế mà các FTA mang lại, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng để chinh phục thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng cùng sự thay đổi liên tục của thị trường tiêu dùng thế giới và các yêu cầu ngày các khắt khe từ các Hiệp định thương mại tự do, có thể nói nhân lực là yếu tố then chốt, quyết định đến sự thành công và phát triển bền vững của ngành sản xuất giày dép. Nguồn nhân lực ngành giày dép có thể đến từ đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp, đội ngũ quản lý, kỹ sư; nhân lực trong kiểm soát nguyên vật liệu, thiết kế, sản xuất, bán hàng và sau bán hàng,.. trực tiếp hay gián tiếp. Trong đó, nhân lực thiết kế là chìa khóa để tạo ra các sản phẩm độc đáo, phù hợp với xu hướng và nhu cầu của thị trường. Đội ngũ này không chỉ cần kỹ năng sáng tạo mà còn phải hiểu biết sâu sắc về thị hiếu tiêu dùng và các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế. Thiết kế giày dép, đặc biệt là thiết kế phom giày, đế giày và mũ giày, đóng vai trò then chốt trong việc đáp ứng thị hiếu của thị trường người tiêu dùng [4,5,6].

Các FTA đã và đang tạo ra những cơ hội và thách thức ngày càng lớn, việc khai thác tối đa những thời cơ và khắc phục các thách thức nhằm nâng cao hiệu quả tận dụng lợi thế từ các FTA của ngành giày dép Việt Nam là hết sức cần thiết. Trong đó, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao có đủ năng lực thiết kế giày chuyên nghiệp, phù hợp với yêu cầu phát triển của ngành và xu hướng phát triển của thế giới là yếu tố quyết định để ngành giày dép Việt Nam tận dụng tối đa các ưu đãi từ hiệp định. Điều này không chỉ giúp nâng cao trình độ chuyên môn mà còn thúc đẩy sáng tạo, cải tiến sản phẩm, từ đó nâng cao vị thế của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

Một số giải pháp có thể áp dụng nhằm nâng cao năng lực thiết kế sản phẩm giày dép giúp doanh nghiệp Việt Nam tăng cường hiệu quả tận dụng các Hiệp định thương mại tự do trong thời gian tới:

- Xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù cho sự phát triển của ngành; thúc đẩy đàm phán các hiệp định thương mại tự do, cải thiện cơ sở hạ tầng đào tạo và cung cấp thông tin kịp thời, tạo điều kiện cho sự phát triển thị trường cho doanh nghiệp;

- Xây dựng và hoàn thiện các chương trình, nội dung đào tạo bồi dưỡng về thiết kế giày dép phù hợp cho đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên và công nhân kỹ thuật, đảm bảo giá trị ứng dụng cao trong dài hạn;

- Huy động các nguồn lực, điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách đào tạo, phát triển nguồn nhân lực thiết kế giày dép nói riêng và thiết kế sản phẩm da giày nói chung;

- Đổi mới và nâng cao hiệu quả chính sách xúc tiến thương mại và chương trình thương hiệu quốc gia; tổ chức các chương trình, các khóa đào tạo nhân lực về thiết kế giày (thiết kế phom giày, đế giày và mũ giày) cho các doanh nghiệp trong ngành nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp;

- Khuyến khích, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong thiết kế sản phẩm; hỗ trợ đối với doanh nghiệp có mối liên kết với các doanh nghiệp thiết kế;

- Đầu tư cho các Viện, Trung tâm nghiên cứu, thiết kế để có đủ năng lực nghiên cứu và chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật, thiết kế mẫu mã vào sản xuất đại trà;

- Nhân rộng các chương trình, khóa đào tạo thiết kế giày cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có cơ hội tham gia vào Hiệp định thương mại tự do ;

- Hỗ trợ hình thành các khu công nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ chuyên biệt cho ngành da giày nói chung và ngành sản xuất giày dép nói riêng: sản xuất phom giày, sản xuất mũ giày, sản xuất đế giày.

- Đầu tư mạnh mẽ hơn nữa vào lĩnh vực nghiên cứu, thiết kế sản phẩm, nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng thông qua việc áp dụng công nghệ tiên tiến và quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế;

- Xây dựng thương hiệu; tích cực quảng bá sản phẩm rộng rãi, tham gia các hội chợ thương mại quốc tế và tận dụng các kênh tiếp thị kỹ thuật số để nâng cao nhận diện thương hiệu;

- Thiết lập và duy trì mối quan hệ với các nhà phân phối và đối tác nhập khẩu để tăng cường khả năng nắm bắt nhu cầu, thị hiếu người tiêu dùng và xu hướng, yêu cầu của thị trường thế giới;

 - Tăng cường sự đầu tư, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành thiết kế tại doanh nghiệp; đào tạo thẩm mỹ sử dụng công nghệ trong làm nghề và khả năng liên kết, làm việc nhóm, công nghệ mới, cũng như kết hợp với doanh nghiệp ngành thiết kế để phát huy hiệu quả;

- Phối hợp, hợp tác với chuyên gia nước ngoài để tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, tập huấn về thiết kế giày, giúp doanh nghiệp tiếp cận các xu hướng thiết kế hiện đại; nâng cao trình độ, kỹ năng và hiểu biết sâu rộng về yêu cầu của thị trường;

- Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo phù hợp với xu hướng thị trường và các tiêu chuẩn mới nhất từ thế giới; đa dạng hóa hình thức đào tạo theo hướng nâng cao kỹ năng thực hành cho nguồn nhân lực thiết kế giày dép;

- Thiết lập mối quan hệ, trao đổi thông tin về nhu cầu đào tạo; mục tiêu, chuẩn đầu ra cho các chương trình đào tạo giữa doanh nghiệp với các cơ sở đào tạo nhằm tạo hiệu quả cao trong xuất khẩu hàng hóa, tăng cơ hội việc làm cho đội ngũ nhân lực ngành thiết kế; gắn đào tạo với sản xuất và tuyển dụng nhân lực tại doanh nghiệp.

Nhóm tác giả chân thành cảm ơn Bộ Công Thương đã hỗ trợ cấp kinh phí thực hiện các nhiệm vụ:

- “Xây dựng tài liệu và triển khai các khóa đào tạo nhân lực về thiết kế đế giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định CPTPP” theo Hợp đồng số 04-2024/CPTPP/HĐ.

- “Xây dựng tài liệu và triển khai các khóa đào tạo nhân lực về thiết kế phom giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định EVFTA” theo Hợp đồng số 03-2024/EVFTA/HĐ

- “Xây dựng tài liệu và triển khai khóa đào tạo nhân lực về thiết kế mũ giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định UKVFTA” theo Hợp đồng số 02-2024/UKVFTA/HĐ

[1]. Báo thế giới và Việt Nam, (2024). Nhờ các FTA, ngành da giày vươn tới nhiều thị trường lớn trên thế giới. https:// baoquocte.vn/nho-cac-fta-nganh-da-giay-vuon-toi-nhieu-thi-truong-lon-tren-the-gioi-299093.html

[2]. Trung tâm WTO và Hội nhập, (2025). Xuất khẩu da giày tăng ở hầu hết thị trường có FTA. https://chongbanphagia.vn/xuat-khau-da-giay-tang-o-hau-het-thi-truong-co-fta-n29029.html

[3]. Trung tâm WTO và Hội nhập - VCCI, (2022). Hiệp định EVFTA và những vấn đề đặt ra đối với nền kinh tế Việt Nam. https://trungtamwto.vn/thi-truong-duc/21326-hiep-dinh-evfta-va-nhung-van-de-dat-ra-doi-voi-nen-kinh-te-viet-nam

[4] Phạm Phú Dũng, (2024). Xây dựng tài liệu và triển khai các khóa đào tạo nhân lực về thiết kế phom giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định EVFTA, Báo cáo Tổng kết nhiệm vụ, Bộ Công Thương.

[5]. Hoàng Thị Hồng, (2024). Xây dựng tài liệu và triển khai các khóa đào tạo nhân lực về thiết kế đế giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định CPTPP, Báo cáo Tổng kết nhiệm vụ, Bộ Công Thương.

[6]. Lộc Thị Sự, (2024). Xây dựng tài liệu và triển khai khóa đào tạo nhân lực về thiết kế mũ giày giúp doanh nghiệp da giày Việt Nam tận dụng hiệp định UKVFTA, Báo cáo Tổng kết nhiệm vụ, Bộ Công Thương.