Trong bối cảnh doanh nghiệp đang đối mặt với những thách thức ngày càng phức tạp từ chi phí sản xuất leo thang, biến động thị trường năng lượng, yêu cầu khắt khe về chất lượng đến áp lực từ chính sách môi trường bền vững, việc tích hợp hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015, hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001:2018 cùng phương pháp cải tiến liên tục Kaizen đang trở thành chìa khóa quan trọng cho sự phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Sự đồng bộ và bổ trợ lẫn nhau của ISO 50001, ISO 9001 và Kaizen
ISO 50001:2018 cung cấp khung chuẩn hóa giúp các tổ chức xây dựng hệ thống quản lý năng lượng hiệu quả, kiểm soát và giảm thiểu mức tiêu thụ năng lượng mà không làm ảnh hưởng đến năng suất sản xuất. ISO 9001:2015 lại tập trung vào việc quản lý chất lượng toàn diện, lấy khách hàng làm trung tâm, đảm bảo sản phẩm và dịch vụ đáp ứng liên tục các yêu cầu đặt ra. Trong khi đó, Kaizen xuất phát từ Nhật Bản nhấn mạnh vào sự cải tiến nhỏ, liên tục, phát huy tối đa sáng kiến từ đội ngũ nhân sự ở mọi cấp bậc.
Khi tích hợp ba hệ thống này, doanh nghiệp tạo ra mô hình quản lý đồng bộ, nơi chất lượng sản phẩm gắn liền với hiệu quả năng lượng và sự sáng tạo liên tục. Quá trình sản xuất không chỉ tuân thủ quy chuẩn quốc tế mà còn vận hành tinh gọn, ít lãng phí hơn, đồng thời thúc đẩy tinh thần làm chủ và trách nhiệm từ toàn thể cán bộ, công nhân viên.
Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã gặt hái thành công rõ rệt nhờ áp dụng tích hợp hệ thống này. Điển hình là Công ty TNHH May Mặc Hưng Thịnh, hoạt động trong lĩnh vực dệt may xuất khẩu. Công ty đã mạnh dạn áp dụng song song ISO 9001:2015 và ISO 50001:2018. Sau giai đoạn vận hành ổn định, ban lãnh đạo công ty quyết định triển khai thêm mô hình Kaizen tại các chuyền may, khuyến khích mỗi công nhân đề xuất sáng kiến cải tiến.
Trong 2 năm, doanh nghiệp đã tiết kiệm hơn 15% chi phí điện năng, tỷ lệ hàng lỗi giảm từ 3% xuống chỉ còn 0,5%. Ngoài ra, nhờ các đề xuất cải tiến từ tổ Kaizen, thời gian thay đổi kiểu hàng trên dây chuyền rút ngắn tới 20%, giúp công ty nâng cao năng lực sản xuất đơn hàng nhỏ linh hoạt theo yêu cầu thị trường.
Công ty Hưng Thịnh đã đạt thành công nhờ triển khai đồng bộ ISO 9001:2015, ISO 50001:2018 và Kaizen.
Công ty TNHH Nhựa Kỹ thuật cao PolyTech Việt Nam - hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nhựa kỹ thuật phục vụ linh kiện điện tử xuất khẩu đã triển khai đồng bộ ISO 9001:2015, ISO 50001:2018 và xây dựng văn hóa Kaizen trong toàn bộ phân xưởng. Nhờ các nhóm Kaizen chủ động cải tiến quy trình làm mát khuôn ép, công ty đã giảm được 18% lượng điện tiêu thụ cho hệ thống làm lạnh, đồng thời tăng tuổi thọ khuôn ép lên 25%.
Đặc biệt, độ ổn định kích thước sản phẩm cải thiện đáng kể, đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt từ các đối tác Hoa Kỳ và Hàn Quốc. Việc tích hợp đồng bộ các hệ thống quản lý giúp PolyTech đạt chứng nhận "Nhà cung ứng xanh" từ khách hàng quốc tế, mở ra nhiều hợp đồng giá trị lớn.
PolyTech Việt Nam nâng cao năng suất nhờ áp dụng các tiêu chuẩn trên.
TS. Nguyễn Thế Trung - chuyên gia cao cấp về quản lý chất lượng và năng lượng nhận định: "Khi tích hợp ISO 50001 và ISO 9001, doanh nghiệp không chỉ tối ưu hóa chi phí sản xuất mà còn chuẩn hóa quy trình quản lý từ trên xuống dưới. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng tạo nên đột phá chính là Kaizen - nơi từng nhân viên đều đóng vai trò chủ động phát hiện vấn đề, đề xuất sáng kiến cải tiến nhỏ hàng ngày. Đây là động lực quan trọng để tạo nên năng suất vượt trội bền vững".
Thách thức khi triển khai tích hợp hệ thống
Theo các chuyên gia, mặc dù mang lại lợi ích rõ rệt, quá trình triển khai tích hợp ISO 50001, ISO 9001 và Kaizen không hề đơn giản, nhất là với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thách thức đầu tiên chính là nhận thức và cam kết từ ban lãnh đạo. Việc thay đổi tư duy quản trị, đầu tư nguồn lực ban đầu cho đào tạo, xây dựng hệ thống quy trình đồng bộ đòi hỏi sự kiên định và tầm nhìn dài hạn.
Thứ hai là khó khăn về năng lực nội bộ. Nhiều doanh nghiệp thiếu đội ngũ cán bộ am hiểu đồng thời cả quản lý chất lượng, quản lý năng lượng lẫn cải tiến Kaizen. Việc thuê chuyên gia tư vấn bên ngoài đôi khi khiến chi phí triển khai tăng cao.
Thứ ba là vấn đề duy trì sự tham gia của toàn bộ nhân sự. Triển khai Kaizen yêu cầu từng cá nhân phải chủ động phát hiện vấn đề và đề xuất giải pháp hằng ngày, nhưng điều này khó thực hiện nếu văn hóa doanh nghiệp chưa thực sự khuyến khích chia sẻ ý kiến hoặc thiếu chính sách ghi nhận thành tích cải tiến.
Ngoài ra, khi tích hợp ISO 50001 vào doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam, nhiều cơ sở gặp khó khăn do cơ sở hạ tầng thiết bị cũ kỹ, thiếu hệ thống đo đếm năng lượng chính xác, dẫn đến khó lượng hóa được mức tiết kiệm thực tế.
Lợi ích lâu dài và định hướng phát triển bền vững
Không chỉ dừng lại ở con số tiết kiệm trước mắt, việc tích hợp ISO 50001, ISO 9001 và Kaizen còn giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng quản trị bền vững dài hạn.
Thứ nhất, chi phí sản xuất được kiểm soát tốt hơn ngay cả khi giá năng lượng biến động. Thứ hai, chất lượng sản phẩm ổn định giúp nâng cao thương hiệu trên thị trường quốc tế. Thứ ba, tinh thần cải tiến liên tục tạo nên văn hóa doanh nghiệp năng động, sáng tạo và gắn kết nhân sự.
Nhiều chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và cam kết giảm phát thải carbon theo các hiệp định quốc tế, mô hình tích hợp ISO 50001 - ISO 9001 - Kaizen đóng vai trò then chốt, đặc biệt trong các ngành dệt may, điện tử, thực phẩm, chế tạo và công nghiệp hỗ trợ.
Việc tích hợp hệ thống quản lý năng lượng, chất lượng và cải tiến liên tục không còn là sự lựa chọn mà đang trở thành yêu cầu sống còn nếu doanh nghiệp Việt Nam muốn vươn mình trở thành mắt xích bền vững trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Hành trình đó đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo, sự tham gia của toàn bộ đội ngũ nhân sự, nhưng đổi lại là lợi ích to lớn và lâu dài cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Theo: VietQ.vn
