Trong xu thế toàn cầu hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, Việt Nam đang từng bước cụ thể hóa các cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải và chuyển đổi năng lượng. Để làm rõ những định hướng, giải pháp trọng tâm của ngành Công Thương trong tiến trình này, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Cục ĐCK - Bộ Công Thương).
Đổi mới sáng tạo và công nghệ - nền tảng của tăng trưởng xanh
- Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển bền vững và chuyển đổi xanh, xin bà cho biết hiện nay Bộ Công Thương đang có những giải pháp nào để khuyến khích, thúc đẩy quá trình này?
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Thúc đẩy phát triển bền vững và chuyển đổi xanh là xu thế tất yếu, không chỉ của Việt Nam mà của cả thế giới. Với vai trò là bộ quản lý nhiều lĩnh vực kinh tế, công nghiệp, thương mại và có nhiều hoạt động hợp tác quốc tế, thời gian qua Bộ Công Thương đã triển khai mạnh mẽ các chương trình nền tảng, dựa trên cả hợp tác quốc tế và nội lực trong nước.
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công.
Cụ thể, có thể kể đến Chương trình sản xuất và tiêu dùng bền vững, Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu, Chương trình kinh tế tuần hoàn.
Gần đây, thực hiện tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ cũng xây dựng các chương trình về sản xuất thông minh, chuyển đổi số cho doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp và thương mại chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đây là những giải pháp rất cần thiết trong hoạt động của doanh nghiệp hiện nay.
- Bà đánh giá như thế nào về những khó khăn mà doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải trong quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số?
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là nguồn nhân lực. Chúng ta có nhu cầu chuyển đổi, nhưng các ngành đào tạo trong nước và cả quốc tế vẫn thiếu nhân lực công nghệ cao, đặc biệt là nhân lực cho chuyển đổi số, cũng như các chuyên gia kỹ thuật chuyên sâu. Để thực hiện chuyển đổi xanh, công nghệ đóng vai trò quyết định, do đó rất cần đội ngũ chuyên gia giỏi. Tôi cho rằng, các trường đại học và cơ sở đào tạo cần tập trung hơn vào các lĩnh vực này để bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho tiến trình chuyển đổi.
Kết nối chuỗi giá trị để cùng phát triển bền vững
- Bà có nhắc đến yếu tố công nghệ. Vậy bên cạnh nỗ lực nội tại của doanh nghiệp trong nước, chúng ta có chính sách nào để thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ khối FDI để góp phần lan tỏa mô hình phát triển xanh, bền vững tại Việt Nam?
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Trong lĩnh vực phát triển bền vững, các doanh nghiệp FDI, đặc biệt là những tập đoàn đa quốc gia thường là những đơn vị tiên phong trong chuyển đổi xanh. Có thể kể đến như Daikin, Hitachi, Toshiba... Các doanh nghiệp này vừa phát triển kinh tế, vừa quan tâm tới các yếu tố môi trường. Bộ Công Thương khuyến khích doanh nghiệp FDI phối hợp với các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp trong nước, thông qua các diễn đàn để chia sẻ thông tin, kết nối và hợp tác. Đây là cách để lan tỏa công nghệ, kinh nghiệm và tạo sức cộng hưởng trong quá trình phát triển bền vững.
- Xin bà cho biết mục tiêu cụ thể của Việt Nam trong thời gian tới về phát triển bền vững và chuyển đổi xanh là gì?
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Mục tiêu tổng thể đã được xác định rõ, đó là cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Tuy nhiên với mục tiêu cụ thể hơn, trong Nghị quyết 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra chỉ tiêu cụ thể là đến năm 2030, giảm 8-10% tổng mức tiêu thụ năng lượng so với kịch bản thông thường, hướng tới giai đoạn 2035 tiếp tục giảm sâu hơn nữa.
Trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo và công nghệ được xác định là “trụ cột kép” giúp doanh nghiệp thích ứng. Ảnh minh họa
Đây là mục tiêu rất cụ thể, gần gũi với hoạt động của ngành và doanh nghiệp. Bộ Công Thương đã ban hành nhiều hướng dẫn kỹ thuật, tài liệu chuyên môn để giúp doanh nghiệp thực hiện các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường.
- Vậy với các doanh nghiệp FDI, chúng ta có cơ chế nào để khuyến khích đẩy mạnh chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam, thưa bà?
Bà Nguyễn Thị Lâm Giang: Bộ Công Thương đã có nhiều chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác và chuyển giao công nghệ. Chẳng hạn, Tập đoàn Samsung đã phối hợp triển khai chương trình hỗ trợ đào tạo nhân lực Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Đây là ví dụ điển hình cho mô hình đôi bên cùng có lợi vừa giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất, vừa giúp các tập đoàn quốc tế củng cố chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Theo tôi, các doanh nghiệp FDI hoàn toàn có thể tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ hơn trong chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực và kết nối chuỗi giá trị, đó chính là cách để chúng ta cùng nhau đạt được mục tiêu phát triển bền vững và chuyển đổi xanh một cách thực chất.
Xin trân trọng cảm ơn bà!
| Phát triển bền vững không chỉ đến từ công nghệ, mà còn từ con người. Nguồn nhân lực công nghệ cao chính là mạch máu của chuyển đổi xanh. Khi Nhà nước, doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo cùng đồng hành, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra thế hệ chuyên gia mới, đây là lực lượng tiên phong trong hành trình xanh hóa nền công nghiệp. |
Theo: Báo Công Thương
